Gry są świetnym sposobem na rozwijanie różnego rodzaju umiejętności w atrakcyjny sposób, jak również ich generalizowania. Dla dzieci, które mają trudności w nawiązywaniu relacji mogą być dobrym pretekstem, dzięki któremu dziecko będzie mogło spędzić czas w towarzystwie rówieśników czy rodzeństwa i rozwijać na tej podstawie umiejętności społeczne. Ale to nie jedyne korzyści płynące ze wspólnych rozgrywek.
Gra „W ogrodzie” przeznaczona jest dla dzieci powyżej 2 roku życia. Jej prosta mechanika i atrakcyjna forma z pewnością zachwyci każdego malucha. To gra, w której nie trzeba używać słów, więc jest pozycją dla niemówiących dzieci. Wszystkie zdobycze uzyskane w rozgrywce uczestnicy wrzucają do jednego wspólnego koszyka, więc rozwija umiejętności kooperacyjne a nie rywalizacyjne.
Dzięki niej dziecko może po pierwsze uczyć się rozpoznawać kolory czy też korzystać z posiadanych umiejętności ich rozpoznawania i uczyć się dopasowywać kolor do symbolu. Zabawa z kostką i konieczność wykonywania odpowiedniego ruchu w zależności od symbolu, który się znajdzie na jej wierzchu, uczy dziecko postępowania według instrukcji i stosowania do zasad.
Cel gry jest prosty – to zabranie wszystkich owoców z drzew, zanim prowadzącą do ogrodu ścieżką dotrze czarny kruk i sprzątnie je nam wszystkie sprzed nosa.
Poniżej przedstawiam propozycję kształtowania umiejętności grania w tę grę dla dzieci z autyzmem.
Należy pamiętać, że w zależności od poziomu funkcjonowania, czas, w którym dziecko nauczy się postępowania według pojedynczego opisanego kroku będzie indywidualny dla każdego dziecka. Dopóki dziecko nie będzie prezentowało określonej w każdym kroku umiejętności, dotąd nie przechodzimy do nauczania kolejnego. Może być tak, że każdy z kroków będziecie ćwiczyli kilka dni lub tygodni. Jeśli sprawdzicie na podstawie poniższych kroków, czy dziecko dane czynności jest w stanie wykonać, zaczynamy nauczanie od kroku, którego dziecko nie jest w stanie wykonać. Nie naciskajcie i nie wywierajcie presji na dziecku – powtarzajcie każdą uczoną umiejętność z kroku kilka razy w ciągu sesji czy dnia, aby pomóc dziecku utrwalić nowo uczoną umiejętność w swoim tempie, nie zapominając jednocześnie chwalić za prawidłowe reakcje.
Krok 1. Terapeuta wykłada plansze z drzewami w dwóch kolorach pod nimi umieszcza odpowiednie kolory (np. żółty, czerwony,) i po jednym pasującym przedmiocie dla przykładu, daje dziecku owoc o tych sam samym kolorze do dopasowania na pole planszy SD: dopasuj
W odpowiedzi dziecko wykłada odpowiednie owoce w konkretne miejsca.
Krok 2. Dokładamy inny kolor – teraz mamy już 3 kółeczka z owocami. I wydajemy polecenie SD: dopasuj.
Krok 3: Wykładamy wszystkie 4 elementy planszy i podajemy dziecku wszystkie owoce do wyłożenia z przykładem SD: dopasuj W odpowiedzi dziecko dopasowuje owoce do planszy w odpowiednie miejsca.
Krok 4. Dajemy dziecku krążki z drzewami do wyłożenia oraz owoce. SD: dopasuj Dziecko samodzielnie rozkłada wszystkie elementy (już bez karteczek pomocniczych) i dopasowuje owoce na krążki.
Krok 4. Dziecko postępuje według powyższych kroków. Następnie po ich wypełnieniu prezentujemy dziecku kostkę z symbolem koszyka wskazując go palcem (i zakrywając palcami pozostałe elementy kostki). R: dziecko wrzuca dowolny przedmiot do koszyka.
Kojarzymy dziecku w ten sposób symbol z reakcją, której owy symbol wymaga od nas w grze.
Pamiętajcie żeby prezentować dziecku symbol na kostce, który ma się skojarzyć z określonym ruchem, w takim położeniu, z jakiego my za każdym razem owy symbol odczytujemy (dziecko musi uczyć się odczytywać patrząc na kostkę z góry).
Krok 5. Prezentujemy kolor na kostce, który znajduje się na wierzchu pokazując go palcem. Dziecko w reakcji wrzuca owoc w odpowiednim kolorze do koszyczka.
Krok 6. Uczymy rozkładania planszy z krukiem na podstawie dopasowywania – tak aby ułożenie tworzyło drogę do ogrodu
Krok 7. SD: Prezentujemy symbol z poprzednich kroków z symbolem kruka. Np. pokazujemy kolor – dziecko wybiera określony kolorem owoc i wrzuca do koszyka, następnie prezentujemy koszyk – dziecko wybiera dowolny kolor i wrzuca do koszyka, prezentujemy kruka – kruk wskakuje na pole ścieżki. Pamiętajcie aby pokazywać dziecku te symbole na kostce w różnym ułożeniu kruk-kolor-koszyk/kolor-kruk-koszyk itp. Aby nie utrwalać tylko jednego schematu postępowania
Krok 8. Uczymy reagowania na komunikat: zagrajmy w grę w ogrodzie – dziecko przygotowuje grę (rozkłada wszystkie elementy i rozpoczyna grę)
Włączamy ruch rzutu kostką i rozpoczynamy prawdziwą naprzemienną rozgrywkę. R: w reakcji dziecko wybiera odpowiednio przedmiot i wrzuca do koszyczka. Uczymy adekwatnych reakcji na zakończenie tj. np. „wygraliśmy” „nie zdążyliśmy” modelując adekwatne uczucia i reakcje poprzez mowę niewerbalną.
Krok 9:Możemy włączać większą ilość osób do rozgrywki.
W przypadku dzieci niemówiących:
Uczymy jednocześnie, że jeśli kruk dojdzie do ostatniego kafelka to modelujemy gest nie ma (dziecko powtarza) i dziecko sprząta wszystko do pudełka.
Jeśli wszystkie owoce znajdą się w koszyku przed dotarciem kruka do sadu uczymy poprzez modelowanie gestu hura (ręce do góry).