Spotykając się niegdyś z pierwszą częścią Puciowych przygód nie od razu książka przypadła mi do gustu. Nie do końca byłam przekonana, że akurat ten rodzaj grafiki będzie dla dzieci atrakcyjny. Ale to, jak na nią reagowały, zmieniło moje podejście o 180 stopni.

Po dogłębnym przeanalizowaniu książeczek stwierdziłam, że nie dość, że są cudownie zaprojektowane to mają wielką wartość merytoryczną i w zupełności przychylam się do ich fenomenu.

Wewnątrz każdej z części znajdziecie krótkie wskazówki od autorki, która określa w jaki sposób możecie używać książki by rozwijać mowę i zasób wiedzy dziecka oraz czego się wystrzegać. W jaki sposób zadawać pytania, jak opowiadać aby dziecko miało szansę nabyć nową i niezbędną wiedzę.

Każda z książek po pierwsze pokazuje różnorodność sytuacji społecznych i co dla mnie najważniejsze skupia się na czynniku ludzkim (o czym kiedyś pisałam już tutaj), a nie opowieściach o przeżywania życia przez zwierzątka, czy auta, co oczywiście ma za zadanie budowanie empatii względem przedmiotów i zwierząt ale w pracy terapeutycznej zależy mi na pokazywaniu dziecku na obrazkach relacji społecznych.

W związku z tym książeczki o Puciu umożliwiają min. ćwiczenie odczytywania stanów emocjonalnych, niewerbalnych przekazów min kontaktu wzrokowego i gestów. A dodatkowo jeśli dziecko wykazuje zainteresowanie książką, możecie sprawdzić bardzo dużo umiejętności zawartej w VB-MAPP podczas jej oglądania czy też czytania.

Każda z części przygotowana jest w taki sposób, że można traktować ją jako kolejny kamień milowy rozwoju dziecka. Wraz z każdą z nich zwiększa się zasób słownictwa, rzeczowników, czasowników, budowy zdań i miejsc oraz różnorodność sytuacji społecznych.

Co można ćwiczyć na podstawie książeczek?

Pracując szczególnie z dziećmi nad rozwojem rozumienia mowy warto pamiętać o tym, aby czytając czy opowiadając o tym, co znajduje się na obrazkach, wskazywać dziecku obszar, o którym się mówi, zwiększając tym samym szansę na to, że dziecko zapamięta właściwie symbol ze słowną informacją.

Poniżej zaprezentuję Wam do czego wykorzystuję każdą z części w pracy terapeutycznej z małymi dziećmi w wieku przedszkolnym.

To, co określiłam w części I Pucia, można ćwiczyć w każdej kolejnej, aby utrwalać i generalizować te umiejętności. Ważne jest również przekładanie wyćwiczonych umiejętności rozpoznawania i nazywania z jednej książeczki i generalizacje na inne części, aby upewnić się, że dziecko faktycznie umie rozpoznawać i nazywać rzeczownik/czasownik niezależnie od prezentowanego materiału.

„Pucio uczy się mówić
Zabawy dźwiękonaśladowcze dla najmłodszych”

Dla osób używających VB-MAPP dzięki części pierwszej mamy szansę na sprawdzenie umiejętności z Poziomi I, II i w niektórych przypadkach z poziomu III. Min. Taktów, Reakcji słuchacza, RSFCK, rozpoznawania i nazywania ok 90 rzeczy i zwierząt + wyrazy dźwiękonaśladowcze + ok 36 czasowników.

Co można ćwiczyć: 
– wyrazy dźwiękonaśladowacze (onomatopeje) w mowie biernej – pokaż co robi „dryn dryn” i czynnej – powiedz jak robi telefon?
– mowa bierna (rozpoznawanie przedmiotów na obrazkach 2D wg VB-MAPP)
– poszerzanie o rzeczowniki i części ciała słownika czynnego (nazywanie)
– rozpoznawanie i nazywanie prostych czasowników
– rozpoznawanie miejsc (las, jezioro, ulica, wieś)
– nauka rozpoznawania gestów i relacji społecznych na podstawie obrazków (poprzez np. pokazywanie połączone z pokazywaniem „Pucio patrzy na mamę” „Mama patrzy na tatę”)
– ćwiczenie układu w przestrzeni (na, w, pod, za, obok, nad)
– rozwijanie umiejętności rozpoznawania przedmiotów na podstawie informacji o ich funkcji(pokaż coś, co służy do siedzenia/czym można dzwonić/kogoś kto szczeka itp.), cechy(pokaż coś, co jest głębokie/czerwone/co ma ogon,skrzydła itp.) i klasy(pokaż coś, co jest meblem/pojazdem/zwierzęciem itp.)
– budowanie wiedzy opartej na asocjacjach
Np. w VB-MAPP miska i…(łyżka), szufelka i….(zmiotka), garnek i…(pokrywka)
Możemy posiłkować się przykładami z książki jako podpowiedź również wtedy, gdy zadajemy dziecku pytanie z zakresu umiejętnośći intrawerbalnych na poziomie II (miau miau mówi…?)

„Pucio mówi pierwsze słowa”

Jest to pozycja zarówno dla dwulatków i dzieci starszych na podstawie której możemy ćwiczyć również kwestie uwzględnione przeze mnie powyżej.

– Rozwijanie słownika biernego i czynnego o nowe rzeczowniki i czasowniki i kategorie (ubrania, jedzenie, zabawki)
– poszerzanie słownika o nowe miejsca
– rozwijanie słownika biernego i czynnego o przymiotniki
– rozwijanie słownika o przysłówki
– nauka harmonogramu dnia – zadawanie pytań na podstawie wyuczonej wiedzy z książeczki i posiłkowanie się nią jako podpowiedzią, gdy dziecko nie pamięta odpowiedzi np. co Pucio będzie robił po kąpieli?
– określanie i przewidywanie sytuacji, które mogły dziać się przed lub po prezentowanym na obrazku zdarzeniu (czyli jak wyżej – Co będzie działo się po kąpieli? Co Pucio robił zanim położył się spać?)
– ćwiczenie przewidywania sytuacji
– rozpoznawanie (przez pokazywanie) elementów po podaniu informacji o funkcji i klasie (znajdź coś, co nosisz na nogach)/ klasie i cesze (znajdź zwierzę, które ma ogon)
– określanie werbalnie wspólnego pola uwagi – na co patrzy mama? Na kogo patrzy Pucio? Czy babcia widzi bobo?
– rozpoznawanie mimiki i nazywanie emocji
– pokazywanie przedmiotów w oparciu o negację (pokaż coś, co nie jest do jedzenia)
– rozpoznawanie pór dnia
– cd. rozwijanie wiedzy o relacjach przestrzennych (na, w, pod, za, obok, nad)
– rozwijanie mowy opowieściowej poprzez opowiadanie i zadawanie pytań na podstawie nabytej wcześniej wcześniej przez dziecko wiedzy
– poznawanie zawodów

„Pucio i ćwiczenia z mówienia
czyli nowe słowa i zdania”

Ta część jest pozycją dla dzieci osiągających kolejny etap rozwoju. Jednak w dalszym ciągu możecie ćwiczyć z dzieckiem rozwijanie słownika również wyłącznie w zakresie rozumienia, (mowy biernej) i mowy czynnej na podstawie samych czasowników i rzeczowników.

– poznawanie nowych rzeczowników i czasowników
– nowych członków rodziny
– poznawanie pór roku i zjawisk fizycznych
– poznawanie aktywności i rodzaje sportu zależnych od określonej pory roku
– rozpoznawanie rzeczy i zwierząt na podstawie instrukcji po podaniu przymiotnika i funkcji (np. to jest gorące i możesz to zjeść)
– rozpoznawanie przedmiotów i zwierząt na podstawie instrukcji po podaniu przymiotnika i cechy (np. To jest miękkie i ma uszy)
– rozpoznawanie na podstawie różnicowania słuchowego o informacji o liczbie (pies-psy)
– odpowiadanie na pytania w oparciu o przypadki (np. komu/czemu? Z kim/z czym?) poprzez pokazywanie lub nazywanie, w oparciu o przypadki
– poznawanie konsekwencji zdarzeń
– poznawanie przeciwieństw
– poznawanie zawodów

„Pucio na wakacjach
Ćwiczenia wymowy dla przedszkolaków”

Ostatnia część Puciowych przygód jest szczególnie bogata w treść jak i również zawartość graficzną. Dzięki temu w dalszym ciągu można poszerzać słownictwo wzbogacając je o nowe słowa, sytuacje, miejsca i funkcje języka.
Część ta jest przeznaczona dla dzieci od lat 3, które potrafią już budować zdania jednak w dalszym ciągu możecie ćwiczyć na jej podstawie rozwijanie słownika biernego i mowy czynnej na podstawie samych czasowników i rzeczowników.

– poszerzanie zakresów słownikowych o rzeczowniki i czasowniki (rozpoznawanie i nazywanie)
– rozpoznawanie nowych zjawisk fizycznych i miejsc
– rozpoznawanie wiedzy o asocjacje dotyczące miejsc i ich atrybutów (np. plaża i leżak) poprzez zadawanie pytań np. co można znaleźć na plaży?
– poznawanie kolejnej pory roku i aktywności, które jej towarzyszą
– poznawanie nowych aktywności i form spędzania czasu poprzez jednoczesne oglądanie książeczki i zadawanie pytań co można robić latem?
– rozpoznawanie preferencji na podstawie emocji bohaterów (np. poprzez zadawanie pytań Czy mama jest uśmiechnięta? Czy lubi więc jeździć rowerem? Co robi Misia? Czy boi się więc burzy? itp.)